به مناسبت روز سینما

21 شهریور ماه، روز سینما نامگذاری شده است، تا بتوان به این بهانه بر تأثیر این صنعت در جوامع و نیز  تأثیر پیشرفت های نوین در صنعت سینما نگاهی اجمالی داشت، صنعتی که قطعا یکی از مؤثرترین رسانه‌های امروزی است و با وجود پیدایش رسانه‌های دیگر از جمله فضای مجازی همچنان گوی رقابت را از دیگر رسانه ها ربوده است.

سینما را می‌توان شفاف‌ترین بازتاب فرهنگی جامعه دانست که صد البته خودش نیز نقش بسزایی در فرهنگ‌سازی دارد. البته در سال‌های نه چندان دور این طور تبلیغ می‌شد که سینما و هنر هفتم تنها نقش سرگرم‌کننده برای جوامع بشری دارد، اما رفته رفته با ورود غیرمستقیم کمپانی‌های بزرگ فیلمسازی به مسائل ایدئولوژیک، این تفکر که سینما فقط نقش سرگرم کننده دارد، اصلاح شد و کارکرد سینما گسترش یافت، به طوری که حتی می‌توان نقش سینما در فرهنگ‌سازی را پررنگ‌تر از بُعد سرگرم‌کننده آن دانست.

البته موضوع دیگری که در سینما حائز اهمیت است، بُعد اقتصادی آن است، به طوری که برخی کشورها با این صنعت جذاب توانسته‌اند سرمایه‌ای بیش از آن چه کشورهای صادرکننده نفت به دست می‌آورند، نصیب خود کنند، زیرا به خوبی از جایگاه ویژه این صنعت پولساز مطلع هستند.

البته در بسیاری از کمپانی‌های بزرگ با همین شیوه پولساز، الگوسازی‌های جهانی نسبت به کارکترهای سینمایی‌شان انجام می‌دهند و پس از آن نیز با همین الگوهای سینمایی است که صنعت‌های دیگرشان را نیز رونق می‌بخشند، از عروسک‌سازی‌ها گرفته تا صنایع وابسته به لوازم التحریر و پوشاکشان.

به هر حال تمامی جوامع پیشرفته به تأثیر سینما بر فرهنگ مردم و برعکس تأثیر فرهنگ جامعه در صنعت سینمایشان بیش از گذشته پی برده‌اند، بنابراین بسیاری از کشورها که دارای سابقه تمدنی طولانی نیستند سعی می‌کنند با ساخت فیلم‌های افسانه‌ای برای خودشان گذشته‌ای را دست و پا کرده و به مردمشان هویت ببخشند، این در حالی است که سینمای ایران با وجود سابقه تمدنی کهن کشورمان، از این کارکرد نسبتا غفلت کرده است و گاهی به مسائلی می‌پردازد که حتی با سبک زندگی امروزی مردممان فاصله زیادی دارد، با این حال سینما و مردم تا زمانی که جنس این صنعت از فرهنگ و فضای عمومی جامعه دور نشود، به هم گره خورده و از یکدیگر تأثیر می‌گیرند.

موضوع دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد تأثیر رسانه‌های دیگر بر رشد و تعالی سینما است، که می‌توان اولین اثر آن را تبلیغ و آشتی دادن دوباره مردم با این هنر دانست. هنری که روز به روز در دنیا طرفداران بیشتری پیدا می‌کند نباید در کشورمان که داستان‌های زیادی را از گذشته تاکنون برای به تصویر کشیدن دارد، با مردم فاصله پیدا کرده و آورده جدیدی برای آن ها نداشته باشد.

نسیم اسدپور